Dijital Emek ve Kullanıcı İçeriğinin Metalaşması Katılımcı Sözlük Yazarları Üzerine İnceleme
Künye
DUMAN K, ÖZDOYRAN G (2018). Dijital Emek ve Kullanıcı İçeriğinin Metalaşması Katılımcı Sözlük Yazarları Üzerine İnceleme. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 75 - 99.Özet
İnternet teknolojileri ve sosyal medya uzun bir süredir toplumsal hayatın önemli
bir parçasıdır. Sosyal medya araçlarında kullanıcıların faaliyetleri ve bunun internet
ekonomisinde yeri dijital emek kavramı ile iş olarak görülmeyen üretim biçimleri
içinde bir dizi duygusal ve sosyal aktiviteyi kapsar. Dijital emek, çevrimiçi medya için
bilgi ve içerik oluşturulurken ödenmemiş emeğin sömürülmesi olarak tanımlanır.
Bu çalışma, emek-dijital emek, “somut-soyut (maddi olmayan) meta karşıtlıklarını
incelemeyi, bu türden maddi olmayan emek ve metaların niteliğini araştırmayı,
dijital emek ve içerik üretim süreci üzerindeki etkisini ve olumlu/olumsuz
yönlerini tartışmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye’de katılımcı
sözlüklerde yazan kullanıcılar ile yapılan derinlemesine görüşmelerin analizi ile
sosyal medya kullanıcılarının eğilimlerinin neler olduğu ortaya konulmuştur. Sosyal
ağlarda ve katılımcı sözlüklerdeki deneyimleri tartışarak bunun emek ile ilişkisi ve
farkını açıklayan araştırmada ayrıca katılımcı sözlük yazarlarının kişisel verilerinin
ikincil kullanımı hakkındaki düşünceleri de tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma da
özellikle kullanıcıların katılımcı sözlüklerde yazma ve çalışma süresini bir “mesai”
olarak tanımlamamakta, bunu daha çok “eğlence” olarak gördükleri ortaya çıkmıştır.
Ayrıca kullanıcıların katılımcı sözlüklerde geliştirdikleri aidiyet duygusu ve kimliğin
önemi tespit edilmiştir.